Pravoslavje u Bosnu stiglo s Turcima

Pravoslavci se u toku druge polovine XV stoljeća, u sklopu osmanske politike naseljavanja opustošenih područja, naseljajavaju na sjeveru Bosne. Navest ćemo samo primjer osmanskog deftera iz 1476. godine, kada se u kraju oko Maglaja, naseljava 800 Srba sa dvojicom pravoslavnih sveštenika. U narednih 50 godina broj Srba u srednjoj i sjeveroistočnoj Bosni je nastavio rasti, a Srbi su sepočeli doseljavati i na prostoru sjeverozapadne Bosne. Naseljavanja su nastavljena i tokom XVII stoljeća, u jeku ratova sa Austrijancima, kada je za osmansku vlast bilo nepoželjno da pogranični krajevi budu naseljeni katoličkim stanovništvom koje je bilo sklono Austrijancima.

http://bosnae.info/pravoslavna-crkva-pravoslavno-stanovnistvo-u-bosni

Drugo su Srbi (Surffen), koje oni zovu Vlasima (Wallachen), a mi ih zovemo Zigen (Ćići, Čiči) ili martolozima. Došli su iz mjesta Smedereva (Smedraw) i grčkog Beograda (griechisch Weißenburg), a vjere su sv. Pavla (Sankt Pauls). Mi ih držimo takođe za dobre hrišćane, jcr nc nalazimo nikakvu razliku izmedu njihove i rimske vjere.
https://de.scribd.com/Benedikt-Kuripesic-Putopis


Naseljavanje vlaškog stanovništva koje su Osmanlije provodile na novoosvojenim teritorijama u dalmatinskom zaleđu izazvalo je otpor kod domaćeg stanovništva. Neki sačuvani dokumenti osmanske provenijencije pokazuju da su se protiv te pojave posebno bunili građani Trogira.
http://bosnopolitan.blogspot.de/2015/08/vlasi-harali-dalmacijom.html